Η άλλη όψη του Λεωνίδα Φιλιππόπουλου
Συνέντευξη στον Θανάση Κουκοβίστα
Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας (πρώην ΚΕΠΕΨΟ), ιδρύθηκε το 1999. Από τότε σε ολόκληρο το νομό Μεσσηνίας, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, τους ΟΤΑ, συλλόγους και φορείς, πραγματοποίησε 1604 δράσεις, στις οποίες συμμετείχαν 117. 044 άτομα. Με διάφορες εκδηλώσεις οι επιστημονικοί συνεργάτες του ΚΕΠΕΨΥ ενημέρωσαν, ευαισθητοποίησαν και εκπαίδευσαν την τοπική κοινότητα σε προβλήματα χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, τον εθισμό στο διαδίκτυο, τον εθισμό στον τζόγο και τις διατροφικές διαταραχές. Στα πλαίσια της πρόληψης οργανώθηκαν σεμινάρια αντιμετώπισης των παραγόντων που οδηγούν στην εξάρτης, αλλά και σεμινάρια ψυχοσωματικής, πνευματικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Στό διάστημα αυτό ολοκληρώθηκαν 4 τριετή επιστημονικά προγράμματα κι έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του πέμπτου.
Αναζητώντας ένα υπεύθυνο, τον πρόεδρο, του οργανισμού, να μας μιλήσει για τις δράσεις και τα μελλοντικά σχέδια, αντικρίσαμε ένα από τα πιο γνωστά πρόσωπα της καλαματιανής κοινωνίας, τον πολιτικό Λεωνίδα Φιλιππόπουλο. Αυθόρμητα βγήκε το πρώτο ερώτημα:
-Άλλοι στην θέση σου θα είχαν κάνει σημαία την απλή συμμετοχή τους σε έναν τέτοιο Κέντρο.
Παρ’ όλο που είσαι πρόεδρος του ΚΕΠΕΨΥ, ελάχιστοι το γνωρίζουν, γιατί;
• Οι κότες κακαρίζουν για να διαφημίσουν το αβγό που έκαναν. Για έναν πολιτικό επιβάλλεται η ουσιαστική προσφορά του στην κοινωνία και όχι η εκμετάλλευση της προσφοράς του για μια χούφτα ψήφους. Αυτοί που πρέπει να το γνωρίζουν, το γνωρίζουν. Δεν είναι στις προθέσεις μου να αυξήσω τον αριθμό τυχαίων ψηφοφόρων, αλλά συνεργατών ψηφοφόρων.
-Οι τυχαίοι ψηφοφόροι όμως εξασφαλίζουν την εκλογή σου...
• Λάθος!!! Στόχος μου είναι να γίνουν συνεργάτες μου όλοι οι κάτοικοι του νομού, ακόμα και αυτοί που δεν με ψηφίζουν. Πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί. Καθήκον μου είναι να εξηγώ τις κυβερνητικές αποφάσεις και που μας οδηγούν. Αλλά πιο μεγάλο καθήκον μου είναι να ακούω τα προβλήματά τους, να τα κωδικοποιώ και να τα μεταφέρω στην κεντρική εξουσία. Αν συνεχίσω κι εγώ να προωθώ ρουσφετια για να εξασφαλίζω ψήφους, δεν πρόκειται να πάει αυτός ο τόπος μπροστά. Αυτή η καταστροφική νοοτροπία μας έφτασε στο τραγικό σημείο που βρισκόμαστε. Ψηφοφόρους συνεργάτες χρειάζομαι κι όχι ψηφοφόρους χειροκροτητές.
-Αυτό δεν ανατρέπει την μέχρι σήμερα κατεστημένη νοοτροπία;
• Καιρός ν’ αλλάξει. Αυτή η νοοτροπία μας έφερε σε αυτή την θέση. Η δημιουργία μιας αυλής ευεργετηθέντων, θυμίζει άλλες εποχές, ηγεμονικές. Όμως η σωστή δημοκρατία δεν δημιουργεί φέουδα κι εμείς οι νέοι έχουμε καθήκον και υποχρέωση να αποκαταστήσουμε την λειτουργία της αληθινής δημοκρατίας. Δεν πρέπει να ανακάμψει μόνον η οικονομία μας. Πιο γρήγορα οφείλουμε να ανακάμψουμε τον πολιτικό πολιτισμό μας.
-Γι’ αυτό και δεν κάνεις αναφορά στον πατέρα σου;
• Να το επαναλάβω άλλη μια φορά. Με ενδιαφέρουν οι ψηφοφόροι συνεργάτες, οι δικοί μου κι όχι οι ετερόφωτοι. Ο Θανάσης Φιλιππόπουλος διάνυσε την πολιτική πορεία του. Ανταμοιβή του είναι η αγάπη του κόσμου και ο σεβασμός των πολτικών αντιπάλων του. Διαχειρίστηκε τα δισεκατομμύρια των σεισμών, αλλά η περιουσία μας μειώθηκε. Είναι ζήτημα αν μας έμεινε το ένα τρίτο. Θέλω να του μοιάσω, να έχω την ίδια πορεία κι όχι να καπηλευτώ τον ίδιο τον πατέρα μου για δέκα ψήφους παραπάνω. Ο καθείς και τα όπλα του, όπως είπε ο ποιητής.
-Και πιστεύεις ότι με αυτά τα μυαλά θα εκλεγείς;
• Δεν θα σταθώ στην αποδοχή όσων με τους οποίους έρχομαι σε επαφή και κουβεντιάζω. Δεν θα επανάλαβω την στερεότυπη παλαιοκομματική φράση: «τα μηνύματα του κόσμου με γεμίζουν με αισιοδοξία». Θέλω και οι πολίτες να αλλάξουν νοοτροπία, να μην ζυγίζουν την ψήφο τους με στενό ατομικό συμφέρον. Άλλωστε οι προοπτικές ρουσφετιού στέρεψαν. Το παλιό περασε. Ο λόγος μου απευθύνεται στους νέους, που σήμερα νιώθουν στο πετσί τους ότι η εξυπηρέτηση του ατομικού συμφέροντος οδηγεί στον πάτο. Αυτούς καλώ για να αλλάξουμε μαζί τον πολιτικό κόσμο μας.
-Ας γυρίσουμε στο ΚΕΠΕΨΥ. Αν εκλεγείς βουλευτής, πως θα μπορέσεις να είσαι και πρόεδρος;
• Το καθήκον μου είναι να ασκώ την διοικητική μέριμνα. Τις εκδηλώσεις και τις δράσεις, που χρειάζονται συνεχή παρουσία, τις υλοποιούν οι επιστημονικοί συνεγάτες του Κέντρου και με αρκετή επιτυχία μάλιστα. Δόξα τω Θεω, και υπάρχουν τα ηλεκτρονικά μέσα και κάθε άλλη ευκολία επικοινωνίας. Άλλωστε, αν εκλεγώ βουλευτής, θα βρίσκομαι δίπλα στα διοικητικά κέντρα. Οι υπηρεσίες, από τις οποίες εξαρτάται η πιο εύρυθμη λειτουργία του Κέντρου, θα είναι εύκολα και άμεσα προσβάσιμες σε μένα και δεν θα χρειάζεται να διανύω εκατοντάδες χιλιόμετρα για να τις επισκεφθώ.
-Θα γλυτώνει και κάποια έξοδα το Κέντρο...
• Να ξεκαθαρίσουμε κάτι από την αρχή, αν και δεν μ’ αρέσει να μιλώ γι’ αυτό. Όταν συμμετέχεις στις δράσεις ενός Κέντρου με μεγάλο κοινωνικό έργο, δεν το χρεώνεις, του προσφέρεις.
-Εσύ έχεις προσφέρει πολλά;
• Αυτό είναι προσωπική υπόθεση και δεν αφορά κανένα τρίτο. Ο καθένας προσφέρει κατά τις δυνατότητές του και κατά την συνείδησή του.
-Εδώ, άλλοι, χωρίς ένα τηλεφώνημα, γεμίζουν τα ΜΜΕ με ανακοινώσεις του τύπου, χάρη στις άοκνες προσπάθειές μου, έγινε το ένα και τ’ άλλο.
• Αυτό πρέπει ν’ αλλάξουμε. Σε τελευταία ανάλυση, εκλέγεσαι για να εξυπηρετείς την τοπική κοινότητα κι όχι να στήνεσαι μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες με ύφος «δοξάστε με». Όσο πιο γρήγορα φύγουμε από τέτοιες πρακτικές και τέτοια νοοτροπία, τόσο πιο γρήγορα θα πάμε μπροστά.Πρέπει να θάψουμε τον παλαιολομματισμό οριστικά.
Ένα ερώτημα με γαργαλάει για τελευταίο. Ο Λεωνίδας Φιλιππόπουλος συγκινεί τους πολίτες, θέλουν να τον ψηφίσουν. Όμως γιατί να ψηφίσουν το ΠΑΣΟΚ;
Κάπου εδώ τελείωσε η συνέντευξη. Με έναν συνομιλητή θελκτικό η κουβέντα δεν τελειώνει. Τελειώνει όμως ο χώρος στην εφημερίδα. Αυτά που δεν τελειώνουν, είναι τα οράματα και η διάθεση κοινωνικής προσφοράς του Λεωνίδα Φιλιππόπουλου. Η εκτίμηση ανήκει σε αυτούς που θα κλείσουν τον φάκελο και θα ρίξουν την ψήφο τους στις κάλπες.
Περί δημοκρατίας
και κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης«
''Τώρα στην προεκλογική περίοδο σας βλέπουμε. Έτσι και βγείτε βουλευτές θα σας χάσουμε!'': Αυτή είναι η μόνιμη επωδός των πολιτών, όταν έρχονται σε επαφή με υποψήφιους βουλευτές της περιφέρειάς τους. Και θα συμφωνήσω: Πράγματι, είναι μια μεγάλη αδυναμία της αντιπροσωπευτικής, της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Γιατί, αν το εξετάσει κανείς αντικειμενικά ή ακόμα και πρακτικά, ένας εκλεγμένος βουλευτής είναι υποχρεωμένος να βρίσκεται στην Αθήνα τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας και να μετέχει στις συνόδους της Βουλής. Έτσι, κατά τα ειωθότα, οι βουλευτές στην διάρκεια του Σαββατοκύριακου και την Δευτέρα το πρωί εγκαθίστανται στο γραφείο τους στην εκλογική τους περιφέρεια και περιμένουν τους ψηφοφόρους τους να περάσουν από το γραφείο τους.
Αυτή η στρέβλωση της δημοκρατικής αντίληψης θυμίζει νοοτροπία παλαιών ημερών. Υποχρέωση των εκλεγμένων βουλευτών είναι οι συνεχείς περιοδείες στις περιοχές του νομού της εκλογής τους. Κι αυτό, γιατί μέλημα ενός εκλεγμένου βουλευτή οφείλει να είναι ο κάθε πολίτης και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στον τόπο, όπου ζει, ανεξάρτητα από το αν υπήρξε ψηφοφόρος του ή όχι.
Μια τέτοια πράξη στηρίζει την δημοκρατία: Από την μια μεριά μεταφέρει το σκεπτικό των επιλογών του κόμματος στο οποίο ανήκει. Από την άλλη, ακούει, μετράει και μεταφέρει στο διοικητικό κέντρο τις αγωνίες και τις προσδοκίες των πολιτών, ώστε να διαμορφώνεται μια ουσιαστική πολιτική που θα υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Η νοοτροπία του υπερέχοντα είναι η πρώτη που πρέπει να αλλάξει. Ιδιαίτερα οι νέοι πολιτικοί, οι αμέτοχοι του παλαιοκομματισμού, έχουν υποχρέωση να σταθούν δίπλα στον πολίτη και να γίνουν ο σύνδεσμος του λαού και της πολιτικής εξουσίας. Νέοι άνθρωποι, νέες ιδέες, αλλά και νέα αντίληψη των πολιτών στην επιλογή της ψήφου τους. Έφθασε η ώρα να εκλείψει οριστικά ο πολίτης πελάτης - ψηφοφόρος. Αυτό είναι το πρώτο και ουσιαστικό βήμα αλλαγής και προόδου.
Το μετέωρο βήμα εμπρός στο μέλλον
Φθάσαμε εδώ που φθάσαμε. Όμως υπάρχει μια πραγματικότητα, η υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης. Οι υποστηρικτές της την ονομάζουν βοήθεια. Η αλήθεια είναι άλλη. Είναι δανεικά, που θα τα γυρίσουμε πίσω και οι δανειστές μας θα αποκομίσουν κέρδη. Παραχωρήσαμε μέρος της εθνικής κυριαρχίας μας, αλλά αποφύγαμε την άτακτη χρεοκοπία. Ποτέ ένα γεγονός δεν έχει μία μόνον ανάγνωση. Πίσω από μια ζοφερή βιτρίνα, υπάρχει πάντα μία διέξοδος.
Κανείς δεν έχει πει μια πικρή αλήθεια, είτε μένουμε στο ευρώ είτε φεύγαμε από το ευρώ, θα έπρεπε να αποφεύγουμε την συνεχή αναφορά μας στο παρελθόν. Πιστεύω ότι και οι δύο αντιλήψεις, εντός ή εκτός ευρώ, αφήνουν περιθώρια διεξόδου από την κρίση. Οφείλουμε, εφ’ όσον η επιλογή έγινε, να σταματήσουμε τις στείρες αρνητικές κριτικές. Ιδιαίτερα ,τώρα που μετά από μεγάλους αγώνες της κυβέρνησης και κυρίως του υπουργού οικονομικών Ε. Βενιζέλου επετεύχθη ένα σημαντικό βήμα. Αποφεύχθηκε η χρεοκοπία της χώρας .
Τώρα όλοι πρέπει να στύψουμε το μυαλό μας να βρεθούν λύσεις. Οι σκέψεις μας και οι πράξεις μας πρέπει να έχουν στόχο την ανάκαμψη της οικονομίας. Η έλλειψη θετικών προτάσεων από την αντιπολίτευση ήταν η μεγάλη ασθένεια του πολιτικού συστήματός μας. Ενώ ακόμα μεγαλύτερη ήταν η ανατροπή αποφάσεων της παλαιάς από την νέα κυβέρνηση, ακόμα κι αν αυτή προερχόταν από το ίδιο κόμμα. Επί τέλους, αυτό κάποτε πρέπει να παύσει.
Είχαμε φθάσει στο χείλος του γκρεμού. Η σωτηρία μας δεν εξαρτάται από το ύψος του κουρέματος των ομολόγων και του νέου δανείου. Αυτά βοηθούν, αλλά δεν δίνουν λύσεις. Οι λύσεις θα έλθουν από πολιτικές αποφάσεις για το τι θα γίνει. Αυτό είναι έργο της κυβέρνησης, όποια και να προκύψει από τις επόμενες εκλογές, αλλά είναι και έργο της αντιπολίτευσης να τις υποδείξει. Με άλλα λόγια, αυτό που χρειάζεται είναι η αλλαγή της πολιτικής νοοτροπίας. Κάποτε, η χώρα που έδωσε τα φώτα του πολιτισμού, θα πρέπει τώρα να αποκτήσει και πολιτικό πολιτισμό.
Η πολυπρισματική κρίση.. Και μετά τι;
Η οικονομική κρίση έφερε στην επιφάνεια μια πολυπρισματική κρίση που διαθλά πτυχές, στις οποίες αποφεύγουμε να σταθούμε είτε από άγνοια είτε ηθελημένα. Σαφώς η κινητήρια δύναμη του χρήματος διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην ευημερία όχι μόνο ενός λαού, αλλά και παγκοσμίως. Όμως ο τρόπος που οργανώνεται η οικονομική πολιτική ενός κράτους, λίγοι καταπώς φαίνεται θυμούνται πως είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης πολιτικής οργάνωσης. Η οποία μάλιστα πολιτική οργάνωση, παρά τον εσκεμμένο αμερικανοευρωπαϊκό αλληθωρισμό μας, δεν είναι ίδια σ’ όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις γωνιές του πλανήτη.
Βέβαια η σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία των πολυεθνικών αγορών και οι κηφήνες της, οι περιβόητοι «οίκοι αξιολόγησης», έχουν καταφέρει με ένα καλά μεθοδευμένο παιχνίδι να δείξουν τα δόντια τους ακόμα και σε κρατικές οικονομίες που φάνταζαν άτρωτες. Με λογιστικά τεχνάσματα και τη αρωγη ημιμεταφυσικών θεωριών συνωμοσίας περί παγκοσμίων λεσχών που λυμαίνονται τα όπου γης οικονομικά συμφέροντα, έχουν καταφέρει να τσακίσουν τις αντιστάσεις των κραταιών της γης. Με ατσαλάκωτες στατιστικές μετρήσεις σιδερωμένες μαζί με τα κολλαριστά τους πουκάμισα τα θινκ τανκ – ορατά και αόρατα – του παγκόσμιου οικονομικού γίγνεσθαι ποινικοποιούν ολόκληρους λαούς για σπατάλες και υπερβολές (αφού βέβαια τις προηγούμενες δεκαετίες τους έβαλαν με μπόλικο λάιφ στάιλ να καταναλώσουν την πλαστική, ψηφιακή και μηχανοκίνητη πραμάτεια τους.)
Όμως, ας μη γελιόμαστε: Οι παραπάνω παρατηρήσεις είναι προσβάσιμες πια και στον πιο κοινό νου που στρώθηκε και διάβασε για να καταλαβαίνει τι είναι τα CDs, το κραχ, η ελεγχόμενη χρεωκοπία, το μνημόνιο και όσα ποικίλα έφερε στις αποσκευές της η κρίση. Ούτε έχω στόχο να κομίσω γλαύκας σε μια Αθήνα που οι ευρωπαίοι καιροσκόποι των τελευταίων διακοσίων χρόνων έχουν καταφέρει όπως είπε στο πολύ ενδιαφέρον του άρθρο στο ΒΗΜΑ τον Ιούνιο ο Μαζάουερ να είναι στην πρώτη γραμμή εξέλιξης της Ευρώπης.
Αυτά είναι για τους … «μεγάλους». Το ζήτημα είναι άλλο: Να ξαναθυμηθούμε πως η οικονομική πολιτική είναι – το ξανατονίζω – αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης πολιτικής οργάνωσης. Το γεγονός ότι ειδικά στη χώρα μας έχει επινοηθεί και μηρυκάζεται σε κάθε δυσκολία η εύκολη φράση «το τέλος της μεταπολίτευσης» ή ακόμα πιο μελοδραματικά «τέλος εποχής» έχει – και δεν μπορώ να μην είμαι καχύποπτος – καταστεί το προσωπείο προκειμένου όλες οι πολιτικές δυνάμεις να αποφύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Και έφτασε κι η λέξη «μεταπολίτευση» από «αλλαγή πολιτεύματος» να είναι μια λέξη κενή περιεχομένου. Αντί όλοι εκείνοι που εξαργύρωσαν πολιτικά τους αγώνες τους, για να έρθει η μεταπολίτευση να ψάχνουν την ιστορική συγκυρία να την κλείσουν καλά θα έκαναν να μιμηθούν τον παρεξηγημένο Μαυρογιαλούρο και να πουν «συγνώμη κυρίες και κύριοι, λάθος!!!!». Και μετά, να κάνουν τόπο σε νέους ανθρώπους που θα έχουν στρωθεί να ξαναδιαβάσουν, ναι να ξαναδιαβάσουν από την αρχή την ιστορία πολιτικών θεωριών που πρεσβεύουν τα κόμματα που (καταχρηστικά συχνά) εκπροσωπούν.
Γιατί πολιτικό πολιτισμό διαθέτουμε! Από τους σοφιστές, την πλατωνική Πολιτεία και τα αριστοτελικά Πολιτικά, ως τις πολιτικές ιδέες του Γαλλικού Διαφωτισμού και τις μαρξιστικές και αναρχικές πολιτικές θεωρίες των δυο περασμένων αιώνων, τόσο ως Έλληνες όσο και ως Ευρωπαίοι έχουμε τις θεωρητικές βάσεις να οργανωθούμε πολιτικά είτε ως καπιταλιστική οικονομική πρακτική είτε ως σοσιαλιστικού ή αναρχικού τύπου (του Μπακούνιν και όχι του … μπαχαλάκη) κοινωνία. Εκεί που αληθινά πάσχουμε ως παγκόσμια κοινωνία είναι οι φορείς του πολιτικού πολιτισμού, πρωτίστως οι λαοί και κατ’ επέκτασιν οι ηγέτες τους.
Αλλά άπαντες… ποιούσιν την νήσσαν: η Δεξιά ντρέπεται αενάως να πει καθαρά πως μια νεοφιλεύθερου τύπου οικονομική οργάνωση εκμηδενίζει το κράτος - πρόνοια και η Αριστερά στη σιγουριά της ελάσσονος αντιπολίτευσης φανερώνεται ανέτοιμη να δώσει ένα σαφές σχέδιο υπόθεσης εργασίας: Πώς θα οργανωθεί η κοινωνία μας, αν γίνει η ανατροπή και επικρατήσει η πολυπόθητη επανάσταση; Και κάπου στη μέση το ΠΑΣΟΚ στο Κέντρο, εκπροσωπούμενο από μυαλά παλιά αλλά και νέα προσπαθεί να χωρέσει σε πρακτικές μάλλον ξένες προς την αρχική του καταγωγή.
Κάπου διάβασα τον όρο μετα – μεταπολίτευση… η αποθέωση του βερμπαλισμού. Μετά χρειάζονται μόνο νέοι άνθρωποι με σαφείς ιδέες, χωρίς περιστροφές. Τίποτε άλλο.
Το έπος του ’40 και η ομοψυχία
Το ηρωικό έπος του 1940 δεν θα είχε γραφεί, αν δεν υπήρχε η αξιοθαύμαστη ομοψυχία του Ελληνικού λαού. Πάντα, μπροστά σε κρίσιμες ώρες ο λαός έδειχνε ομοψυχία, που του επέτρεψε να αποτελείται η Ιστορία του από χρυσές σελίδες.
Υπάρχει όμως και η μεγάλη ιστορική αντίθεση μεταξύ των συνθηκών του 1940 και του 1922 αφού τότε η Χώρα πολεμούσε στα μικρασιατικά πεδία διαιρεμένη, και αυτό ήταν μια από τις αιτίες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Δηλαδή αυτή η ομοψυχία, αυτή η σύμπνοια του ‘40, είναι και το ζητούμενο των ημερών μας, μπροστά στην μεγάλη οικονομική κρίση, την οποία καλούμεθα να αντιμετωπίσουμε .
Αλίμονο όμως στην Δημοκρατία, αν την ομοψυχία δεν είναι ικανοί να την εμπνεύσουν οι πολιτικοί μας και χρειάζεται ένας δικτάτωρ. Είναι ύβρις απέναντι στο μεγαλύτερο αγαθό του ελληνικού πολιτισμού, την Δημοκρατία. Το 1940, μπροστά στον φόβο μιας επίθεσης από τις ναζιστικές και φασιστικές δυνάμεις, ο λαός είχε από μόνος του ετοιμαστεί να αντιμετωπίσει την μεγάλη πρόκληση ενωμένος. Αυτή η ενότητα τον οδήγησε στο δεύτερο μεγάλο θαύμα, την Εθνική Αντίσταση.
Την ίδια ομοψυχία και καρτερία δείχνει και σήμερα μπροστά στην μεγάλη οικονομική κρίση. Έτσι, τουλάχιστον, διατρανώνει με τις απαντήσεις του σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Η βοή από το ‘40 πρέπει να φθάσει στα αφτιά των επισήμων, που θα παρακολουθούν τις παρελάσεις. Τα χωρίς ευθύνη, για το υποθηκευμένο μέλλον τους, παιδιά που θα παρελάσουν, έχουν δικαίωμα να ελπίζουν ότι θα ζήσουν καλύτερες ημέρες και εμείς είμαστε αυτοί που έχουν την υποχρέωση να την εξασφαλίσουν. Δηλαδή ,μέσα στο καυτό πολιτικό καμίνι των ημερών μας, πρέπει να ατσαλώσουμε το μοναδικό όπλο μας, που θα μας βγάλει από την κρίση, την ΕΘΝΙΚΗ ΟΜΟΨΥΧΙΑ, γιατί αυτή είναι που απαιτείται σήμερα, παρά ποτέ άλλοτε.
Η επέτειος της 3ης Σεπτεμβρίου
Στην πολιτική ανεμοζάλη της αποστασίας, μια ομάδα νέων πολιτικών συσπειρώθηκε γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου και μοιράστηκαν μαζί του το όραμα για μια καλύτερη, ανεξάρτητη και πιο δημοκρατική Ελλάδα. Η ομάδα αυτή διευρύνθηκε και ατσαλώθηκε ακόμα περισσότερο στα μαύρα χρόνια της επτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας. Με την μεταπολίτευση, το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Κίνημα (ΠΑΚ) μετασχηματίστηκε σε πολιτικό κίνημα, το ΠΑΣΟΚ με την διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974. Η επιλογή της ημερομηνίας δεν ήταν τυχαία. Η χώρα μέχρι τότε παρέπαιε σε μια αμφίβολη δημοκρατία. Η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ ήταν μια επαναστατική πράξη. Η προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου και οι θέσεις του κινήματος βρήκαν μεγάλη απήχηση στον λαό, που το αγκάλιασε και το εξέλεξε πανηγυρικά στις εκλογές του Νοεμβρίου 1981.
Τότε άρχισαν τα δύσκολα. Η νέα κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει μία διεθνή συνθήκη, που δεν είχε την διπλωματική δύναμη να ανατρέψει, την είσοδο της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ. Η πολιτική των κυβερνήσεων της ΝΔ είχε οδηγήσει στην πλήρη αποβιομηχάνιση της πατρίδας, δέσμευση του Κ. Καραμανλή για την είσοδό μας στην ΕΟΚ. Τότε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε να αντιμετωπίσει τον εφιάλτη μιας πρωτοφανούς ανεργίας. Ανασκουμπώθηκαν ο Ανδρέας και τα κυβερνητικά στελέχη. Αντιμετώπισαν όλα τα προβλήματα και παράλληλα πρόσφεραν κοινωνικές παροχές (όπως το ΕΣΥ), ενώ υλοποίησαν τις δημοκρατικές υποσχέσεις τους με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και την παροχή συντάξεως στους αγωνιστές της. Η πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ ήταν, σίγουρα, η πιο πετυχημένη. Στην πολιτική ανεμοζάλη της αποστασίας, μια ομάδα νέων πολιτικών συσπειρώθηκε γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου και μοιράστηκαν μαζί του το όραμα για μια καλύτερη, ανεξάρτητη και πιο δημοκρατική Ελλάδα. Η ομάδα αυτή διευρύνθηκε και ατσαλώθηκε ακόμα περισσότερο στα μαύρα χρόνια της επτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας. Με την μεταπολίτευση, το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Κίνημα (ΠΑΚ) μετασχηματίστηκε σε πολιτικό κίνημα, το ΠΑΣΟΚ με την διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974. Η επιλογή της ημερομηνίας δεν ήταν τυχαία. Η χώρα μέχρι τότε παρέπαιε σε μια αμφίβολη δημοκρατία. Η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ ήταν μια επαναστατική πράξη. Η προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου και οι θέσεις του κινήματος βρήκαν μεγάλη απήχηση στον λαό, που το αγκάλιασε και το εξέλεξε πανηγυρικά στις εκλογές του Νοεμβρίου 1981.
Αυτό ανησύχησε ντόπιους και ξένους «φίλους» και ακολούθησε το βρώμικο ’89. Δυστυχώς όλη αυτή η ανωμαλία συνέπεσε με την σοβαρή ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου και την εμφάνιση ομάδων δελφίνων για την καρέκλα του προέδρου. Το ΠΑΣΟΚ έπαυσε να είναι κίνημα και μεταλλάχθηκε σε κόμμα, με όλα τα αρνητικά στοιχεία του ελληνικού παλαιοκομματισμού. Το κόμμα δεν βρήκε ποτέ ξανά την ενωτική σύμπνοια αγώνα, που το διέκρινε και το ξεχώριζε κατά την πρώτη τετραετία του. Σκάνδαλα και «σκάνδαλα», αποδόμησαν την ενότητα κι έχασε την δημοφιλία του. Οδηγήθηκε σε ταπεινωτική ήττα το 2004.
Η εκλογή του Γ. Παπανδρέου γέννησε καινούργιες ελπίδες στους φίλους και τα μέλη του κόμματος. Ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε να λύσει πολλά προβλήματα. Εκτός από την πολεμική της ΝΔ, είχε να αντιμετωπίσει και εκείνους, που κατά κανένα τρόπο δεν ήθελαν το ΠΑΣΟΚ να βρει και πάλι την φιλολαϊκή αγωνιστική ενότητά του, ενώ μεγάλα εμπόδια έφερναν στελέχη του κόμματος, διαποτισμένα από μια παλαιοκομματική νοοτροπία. Όμως ο λαός δεν το είχε ξεχάσει. Στην πιο δύσκολη στιγμή της βαθειάς οικονομικής κρίσης σε αυτό εναπόθεσε και πάλι τις ελπίδες του. Αλλά μέσα στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εύκολα το εμπόδιο έγινε βουνό. Η χαμένη ενότητα του ΠΑΣΟΚ έπρεπε και πάλι να βρεθεί. Δεν φθάνει όμως αυτή, χρειάζεται περαιτέρω και εθνική ενότητα, για να μη μας συνθλίψουν οι συμπληγάδες της οικονομικής κρίσης, ελληνικής και ευρωπαϊκής. Τώρα η ανάγκη εύρεσης του εφικτού είναι καθήκον όχι μόνον της κυβέρνησης, αλλά όλου του πολιτικού κόσμου. Στο σεισμό των αλλαγών, που αποδομεί όλα τα παραδοσιακά μέχρι τώρα κράτη, πρέπει να περισώσουμε μέσα από τα ερείπια όσα περισσότερα μπορούμε. Αυτό δεν γίνεται χωρίς σύμπνοια και σκληρό αγώνα. Ας είναι οδηγός μας η αγωνιστική ενότητα της πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι και το μήνυμα που όλοι πρέπει να εισπράξουμε από τον εορτασμό της 37ης επετείου από την διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου.
Εμείς, οι άλλοι και η κρίση
Μέσα στην αναταραχή που δημιούργησαν τα, πράγματι, σκληρά νέα μέτρα, μας διέφυγε το τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο. Ξεχνάμε ότι η ελληνική οικονομία δεν είναι ανεξάρτητη από τις οικονομίες των εταίρων μας στην Ε.Ε. και αντανακλά ακόμα και στην οικονομία των ΗΠΑ. Στην παγκοσμιοποιημένη αγορά η μια οικονομία στέκεται πλάι στην άλλη και, όταν κάποια καταρρεύσει, παρασύρει και τις υπόλοιπες.
Πολλοί οικονομολόγοι κατηγορούν ευθέως την πολιτική της Γερμανίας για την καθοδική πορεία του ευρώ. Στελέχη του ΔΝΤ ζητούν από τις χώρες να χαλαρώσουν τα μέτρα λιτότητας. Από την άλλη έφθασε η ώρα της Ιταλίας να δεχθεί την επίθεση των Οίκων Αξιολόγησης. Η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι ανακοίνωσε ότι θα πάρει επιπλέον μέτρα λιτότητας. Εκτός από τις δικές μας εγγενείς αδυναμίες, η αλήθεια είναι ότι η σωτηρία μας εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος και από την διεθνή σταθερότητα, που όμως εν προκειμένω αναζητείται. Η μη επίτευξη των στόχων του Μνημονίου δεν είναι μόνον υπόθεση της κυβέρνησης, όπως θέλει να δηλώνει ο επικεφαλής της τρόικα Πολ Τόμσεν για να αποσείσει τις ευθύνες του ΔΝΤ.
Ο ελληνικός δημόσιος τομέας χρειάζεται εξορθολογισμό και αναδιάρθρωση. Στη περίπτωση όμως που δεν εξορθολογιστεί και αναδιαρθρωθεί η πολιτική της παγκόσμιας οικονομίας και δεν μπει κάποια τάξη, οι χώρες θα πτωχεύσουν η μία μετά την άλλη (και όχι μόνον οι ήδη «προβληματικές» ) και οι μόνοι που θα τρίβουν τα χέρια τους είναι οι κάθε λογής κερδοσκόποι, που χαίρονται στην αναμπουμπούλα από την έλλειψη ενός σχεδίου σταθερότητας για όλον τον πλανήτη. Δυστυχώς, η έλλειψη πολιτικής βούλησης και θάρρους των ηγετών των χωρών με δυνατές οικονομίες, τους έφερε στην θέση των αρπακτικών κερδοσκόπων, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι έτσι «πριονίζουν το κλαρί που κάθονται».
Από την πλευρά τους οι Έλληνες πολίτες δικαιολογημένα διαμαρτύρονται για τα οικονομικά μέτρα που πλήττουν καίρια τους εργαζομένους, προσπαθούν να ανταποκριθούν πληρώνοντας από το υστέρημά τους δυσβάστακτους φόρους, νιώθουν αγανάκτηση και οργή , φωνάζοντας ότι «δεν πάει άλλο».
Ως εκ τούτου, στη παρούσα φάση η Τρόικα θα πρέπει σταματήσει να ζητά την επιβολή και άλλων δυσβάσταχτων μέτρων και να καταβάλει την πολυπόθητη δόση ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από το τούνελ στο οποίο βρισκόμαστε.
Ελληνική οικονομική κρίση:
Παιχνίδια κερδο-(καιρο)σκόπων στην πλάτη μας
Ας είμαστε σαφείς: Τα δημόσια οικονομικά στην Ελλάδα είναι χάλια! Σοβαρά θέματα, όπως η κυριαρχία και η σταθερότητα, βρίσκονται σε κίνδυνο. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής του
Παιχνίδια κερδο-(καιρο)σκόπων στην πλάτη μας
Ας είμαστε σαφείς: Τα δημόσια οικονομικά στην Ελλάδα είναι χάλια! Σοβαρά θέματα, όπως η κυριαρχία και η σταθερότητα, βρίσκονται σε κίνδυνο. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της πολιτικής του
κ. Αλογοσκούφη όταν ανέλαβαν την εξουσία το 2004 και μας οδήγησαν στην απογραφή και στη συνέχεια στο ξεχαρβάλωμα της χώρας. Στατιστικά στοιχεία έχουν παραποιηθεί. Ο απερίσκεπτος δανεισμός ήταν ο κανόνας.
Παρ’ όλα αυτά η κρίση είναι διαχειρίσιμη. Kαι η Ευρώπη έστειλε σαφές μήνυμα ότι θα φροντίσει για τα του οίκου της, χωρίς βοήθεια από την Κίνα, την Αμερική ή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Διαβάζοντας τους «Financial Times» παρατήρησα ότι χαρακτηρίζουν την Ελλάδα ως σάκο του μποξ της Wall Street. Ακόμα λένε ότι η Wall Street λατρεύει τα πάρτι με Pi ata: Διαλέγει μια εταιρεία
ή χώρα, καθιστώντας την… Pi ata, όπως στο μεξικάνικο παιδικό παιχνίδι που χτυπούν έναν παραγεμισμένο σάκο με καραμέλες, προκειμένου με χτυπήματα να τον σπάσουν και να πάρουν τις
καραμέλες. Αντίθετα όμως με το παιδικό παιχνίδι, η Wall Street Pi ata για τους τραπεζίτες είναι γεμάτη με χρήματα αντί για γλυκά. Βλέπουμε αυτό το παιχνίδι που παίζεται σήμερα, με την Ελ-
λάδα ως… Pi ata. Οι επενδυτές προσπαθούν να καταλάβουν γιατί τα χαρτοφυλάκιά τους έχουν μειωθεί για δεύτερη φορά μέσα σε πέντε χρόνια και προσπαθούν να γίνουν εμπειρογνώμονες στην φορολογική πολιτική της Ελλάδας.
Μια ματιά στο πάρτι της Wall Street Pi ata μπορεί να κάνει τα πράγματα πιο σαφή:
Οταν στη δεκαετία του 1990, η αγορά των CDS (credit default swaps= ανταλλαγές κινδύνου πιστωτικής αθέτησης) ξεκίνησε με τα golden boys παραμελώντας την έννοια της ασφάλειας και ενστερνιζόμενη τη λογική ότι καθένας θα μπορούσε να στοιχηματίσει σε οτι-
δήποτε, δημιούργησε μια διεστραμμένη επιθυμία για την αποτυχία των εταιρειών και των χωρών δίνοντας στη Wall Street τεράστια κίνητρα για να δημιουργήσουν μια σύγχρονη ελληνική οι-
κονομική τραγωδία.
Γι’ αυτό ο Γιώργος Παπανδρέου ζήτησε μια μετρημένη αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς τους κερδοσκόπους -οι οποίοι επιδιώκουν αστάθεια, ακόμη και τον πανικό, προκειμένου
να κάνουν το παιχνίδι τους κερδοφόρο-, καθώς και την τεχνογνωσία και όχι την επίβλεψη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δηλαδή να σταματήσουν οι ρυθμιστικές αρχές να αγνοούν το
Pi ata πάρτι που έχει στηθεί και να ξεκινήσουν την επίβλεψη όχι πάνω στην Ελλάδα, αλλά πάνω στους κερδοσκόπους. Γνωρίζουμεότι εύκολα θα θεωρηθεί ότι η Ελλάδα είναι πηγή όλων των δει-
νών, ιδιαίτερα αν δεν εφαρμόσουμε κατά γράμμα το πρόγραμμά μας. Σήμερα λοιπόν, χρειάζεται να φιλοτιμηθούμε και να ανταποκριθούμε στην εμπιστοσύνη που μας δείχνει ξανά η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Δοκιμάζεται όμως και η βούληση της Ενωσης να αντιμετωπίσει τις διεθνείς αγορές. Αίσθησή μου είναι ότι η σημερινή Ευρώπη δεν έχει ακόμη κατανοήσει τη δύναμή της. Τη δύναμή της να διαμορφώ-
σει πολιτικές και ρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν τις ασθένειες των διεθνών αγορών, παρά την περσινή κρίση.
Και όπως είπε ο πρωθυπουργός, στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπήρξαν πολλοί που έθεσαν επιτέλους το θέμα των αναγκαίων ρυθμίσεων στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, στην κερδοσκοπία, στις εταιρείες αξιολόγησης, στους φορολογικούς παραδείσους, τα λεγόμενα «hedge funds». Αλλά, επειδή δεν ζούμε σε «κοινωνία αγγέλων» θα απαιτηθεί η συστράτευση ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας προκειμένου το πρόγραμμα σταθερότητας να επιτευχθεί.
Και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συστρατευθούμε όλοι, για να επανέλθει η οικονομία σε νέους ρυθμούς ανάπτυξης.
Αρκεί όλοι να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα των εξαγγελθέντων οικονομικών μέτρων.
Ο ΚΑΦΕΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ …και οι άλλοι 139 που έφεραν το νέο κραχ!
Δεν είναι και λίγοι οι ξένοι (φίλοι και μη) που μέμφονται μετά βδελυγμίας τη χώρα μας πως μεσούσης της οικονομικής κρίσης είμαστε αραγμένοι στις απανταχού καφετέριες και πίνουμε το καφεδάκι μας αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις της άθλιας οικονομικής μας κατάστασης. Οι πιο ευαίσθητοι θίγονται, οι πιο αραχτοί λένε απλά «ενοχλούμε κανέναν;». Άραγε μπορεί να ενοχλήσει ένας καφές;
Δεν ξέρω αν μπορεί να ενοχλήσει ένας καφές, πάντως ο «καφές εργασίας» που ήπιε ο Μπιλ Κλίντον το Μάιο του 1996 μαζί με τους τραπεζίτες κατάφερε, όπως έδειξε η ιστορία, να επιφέρει παγκόσμια οικονομική τρικυμία με τα γνωστά της αποτελέσματα… Αυτά τα συγκλονιστικά αποκαλύπτει ο αρθρογράφος της Le Monde Diplomatique Serge Halimi σε αναδημοσίευση που έγινε σε φύλλο πρόσφατης κυριακάτικης εφημερίδας.
Για την οικονομία της συζήτησης να αναφέρω πως αναζητώντας χρηματοδότες για την προεκλογική του καμπάνια ο Κλίντον το 1996 παρέθεσε έναν «καφέ εργασίας» σε ορισμένους από τους πιο διακεκριμένους τραπεζίτες για ενενήντα λεπτά στο Λευκό Οίκο, παρουσία τόσο του Υπουργού Οικονομικών όσο και του υπευθύνου για τα οικονομικά του Δημοκρατικού Κόμματος. Το «πρόσχημα» ήταν να συζητηθούν με τους τραπεζίτες «ιδέες για να γκρεμιστεί το φράγμα που χωρίζει τις τράπεζες από τους άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς».
Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα; Ο καφές εκείνος και οι άλλοι 139 που χρειάστηκαν για να συζητηθούν… οι ιδέες, πίνονταν τελικά εις μνήμην της παγκόσμιας οικονομικής ισορροπίας. Το γιατί είναι προφανές: Μέχρι το Μάιο του 1996 εξακολουθούσε να ισχύει ο νόμος Glass – Steagall του Ρούσβελτ (ως νόμος του Νιου Ντηλ του 1933) που απαγόρευε στις αποταμιευτικές τράπεζες να ρισκάρουν απερίσκεπτα τα λεφτά των πελατών τους και υποχρέωνε το κράτος να διασώζει τις τράπεζες και μαζί τις καταθέσεις των πολιτών. Ο νόμος αυτός ήταν ιδιαίτερα δυσάρεστος στους τραπεζίτες, οι οποίοι εξαγοράζοντας την αγωνία του Κλίντον να βρει προεκλογικό χρηματοδότη, κατάφεραν να καταργηθεί ο νόμος Glass – Steagall με τη ρομαντική πρόφαση ότι έτσι θα δοθεί στις τράπεζες η ευκαιρία να ανοιχτούν στον τομέα της ασφάλισης, στο χρηματιστήριο και τις επενδύσεις. Το τι επακολούθησε το ζούμε… Και μπορούμε ενδεχομένως πιο εύκολα πλέον να κατανοήσουμε γιατί εξεμάνησαν οι πολίτες με την όπου γης στήριξη των τραπεζών το Σεπτέμβρη του 2008 (ας θυμηθούμε τα 29 δις που έδωσε η κυβέρνηση Καραμανλή στις ελληνικές τράπεζες).
Το ανησυχητικό όμως είναι κάτι άλλο, πιο βαθύ και πιο καταστροφικό για την πολιτική ζωή των χωρών: είναι η αραχνώδης εξάπλωση των ολίγων ισχυρών που γνωρίζουν μόνο τη γλώσσα του χρήματος, οι οποίοι ακριβώς με τον τρόπο που ο Γάλλος δημοσιογράφος ανέλυσε, παρεισφρέουν στην πολιτική ζωή των χωρών και άλλοτε υποκινώντας και χρηματοδοτώντας, άλλοτε αναλαμβάνοντας οι ίδιοι εξουσία (ο γείτονας Σίλβιο είναι κλασικό πλέον παράδειγμα) καταφέρνουν να διαμορφώσουν την πολιτική, έτσι που να ευνοούνται μόνο τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα (τα οποία συνήθως δεν έχουν πατρίδα) και να αφήνουν για το λαό τη λιτότητα (επικαλούμενοι τη σωτηρία της… πατρίδας και κατ’ επέκτασην της δικής τους παρτίδας).
«Πιο αξιόπιστους ηγέτες και πολιτικούς αναζητούν οι Γερμανοί ψηφοφόροι, που νιώθουν μεγάλη καχυποψία για τα σημερινά πρόσωπα του πολιτικού στίβου», μεταδίδει σήμερα το Reuters και παραθέτει δημοσκοπήσεις που θέλουν τη Γερμανίδα καγκελάριο να βλέπει τη δημοτικότητά της να κατακρημνίζεται. Σίγουρα έπαιξε κάποιο ρόλο το γεγονός της διαπλοκής της Μέρκελ με βιομηχανικούς κολοσσούς που έφεραν πολύ πριν την οικονομική κρίση αντεργατικά μέτρα και κατάλυση κάθε κράτους – πρόνοιας στη Γερμανία. Και φαίνεται πως δεν πείθει και πως σύντομα θα οδηγηθεί στην κάλπη όσο κι αν θέλησε να υποδείξει ως υπεύθυνους για τις περικοπές των γερμανών μισθωτών τους «αραχτούς» Έλληνες που απολαμβάνουν το καφεδάκι τους κουβεντιάζοντας «ήσυχα κι απλά»…
